7.1 AK Parti Dönemi

7.1.1 2002 Seçimleri ve Tek Parti İktidarı

2001 ekonomik krizi, siyasi partilere olan güveni sarsmış, koalisyon hükümeti çökmüştü. Bu ortamda Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), 2002 seçimlerinde %34 oy alarak tek başına iktidara geldi. Bu sonuç, Türkiye’de 12 Eylül sonrasında tek parti iktidarının geri dönüşü anlamına geliyordu.

7.1.2 AB Süreci, Demokratik Açılımlar

AK Parti ilk yıllarında Avrupa Birliği üyelik hedefini merkezine alarak demokratikleşme ve reform paketleri hazırladı. Siyasi yasakların kaldırılması, ifade özgürlüğü, Kürt meselesinde demokratik açılım adımları ve ekonomi alanında yapısal reformlar dikkat çekti. 2005’te Türkiye AB ile tam üyelik müzakerelerine resmen başladı.

7.1.3 Gezi Olayları (2013)

2013’te İstanbul Taksim’deki Gezi Parkı’nda başlayan ağaç kesimi protestosu, kısa sürede hükümet karşıtı geniş çaplı bir toplumsal harekete dönüştü. Milyonlarca insan Türkiye’nin dört bir yanında sokaklara çıktı. Polis müdahalesi, sert güvenlik politikaları ve kitlesel protestolar, AK Parti’nin otoriter eğilim suçlamalarını artırdı.

7.1.4 15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi

15 Temmuz 2016 gecesi TSK içindeki FETÖ yapılanması, hükümeti devirmek için darbe girişiminde bulundu. TBMM bombalandı, yüzlerce sivil ve güvenlik personeli öldürüldü. Cumhurbaşkanı Erdoğan halkı sokağa davet ederek direniş çağrısı yaptı. Darbe bastırıldı. Sonrasında OHAL ilan edildi ve FETÖ bağlantılı on binlerce kişi kamudan ihraç edildi.

7.1.5 OHAL Süreci ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi (2017 Referandumu)

15 Temmuz sonrası ilan edilen OHAL dönemi, muhalefet ve sivil toplum üzerinde baskılar getirdi. 2017’de yapılan anayasa değişikliği referandumuyla Türkiye, parlamenter sistemden Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçti. Cumhurbaşkanı hem devletin hem hükümetin başı oldu. Bu değişiklik, Türkiye’de siyasetin merkezileşmesine ve güçler ayrılığı tartışmalarına yol açtı.

7.2 Siyasetin Yeniden Şekillenmesi

7.2.1 İttifaklar Sistemi: Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı

2018 seçimlerinden itibaren Türkiye’de partiler arası ittifak sistemi resmiyet kazandı. AK Parti ve MHP, Cumhur İttifakı’nı kurarak sağ-milliyetçi bloğu oluşturdu. CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve bazı küçük partiler Millet İttifakı çatısında birleşerek muhalefet cephesini şekillendirdi. HDP, seçim barajını aşarak bağımsız bir muhalefet kanalı olmayı sürdürdü.

7.2.2 Yeni Partiler: İYİ Parti, Gelecek Partisi, DEVA Partisi

MHP’den ayrılan Meral Akşener liderliğinde kurulan İYİ Parti, merkez sağ-milliyetçi seçmeni Millet İttifakı’na taşıdı. AK Parti’den kopan eski Başbakan Ahmet Davutoğlu Gelecek Partisi’ni, eski Ekonomi Bakanı Ali Babacan DEVA Partisi’ni kurarak AK Parti tabanından kopuşu hızlandırdı.

7.2.3 Kürt Siyasetinin Evrimi (HDP/DEM Parti)

HDP, Kürt siyasi hareketi ve Türkiye solunu birleştiren geniş tabanlı bir yapı haline geldi. Belediye başkanlıkları, milletvekili temsili ve aktivist hareketlerle Kürt meselesi siyaset sahnesinde ana eksenlerden biri olmayı sürdürdü. DEM Parti, HDP’nin devamı niteliğinde yoluna devam ediyor.

7.2.4 Genç Kuşak Eğilimleri

Türkiye’de 2000 sonrası doğan kuşak, geleneksel sağ-sol kalıplardan farklı olarak daha dijital, bireysel ve kimlik temelli politik talepler üretiyor. Çevre, özgürlük, ifade hakkı gibi konular genç seçmenin öncelikleri arasında öne çıkıyor.

7.3 Türkiye’de Güncel Siyasetin Özeti

7.3.1 Sağ ve Sol Dengesi

Bugün Türkiye’de sağ siyasetin AK Parti-MHP ittifakı ekseninde milliyetçi-muhafazakâr bir tabana oturduğu görülmektedir. Sol-sosyal demokrat çizgi CHP ve HDP üzerinden temsil edilmekte; yeni sol aktörler genç kuşaktan oy almaya çalışmaktadır.

7.3.2 Kimlik ve Kültür Tartışmaları

Dini değerler, laiklik, etnik kimlik, göçmen meselesi gibi konular siyasetin en sıcak tartışma alanlarıdır. Toplumsal kutuplaşma, medya ve sosyal medya üzerinden derinleşmektedir.

7.3.3 Ekonomi ve Demokrasi Gündemi

Yüksek enflasyon, işsizlik ve hayat pahalılığı, geniş kitlelerin temel gündemidir. Aynı zamanda hukuk devleti, yargı bağımsızlığı, medya özgürlüğü gibi konular da demokrasi tartışmalarının merkezinde yer alır.

7.3.4 Gelecek Senaryoları

Türkiye siyasetinin yakın geleceğinde yeni kuşakların, dijital çağın, küresel krizlerin ve demografik dönüşümün belirleyici olması beklenmektedir. İttifak dengeleri, bölgesel krizler ve ekonomi performansı önümüzdeki dönemde de seçmen davranışlarını şekillendirecektir.